Gần đây, có nhiều bạn khen bài viết của mình truyền cảm hứng. Mình vui vì điều này. Nhưng bên cạnh đó, nó làm mình nhớ lại cảm xúc của bản thân khi đọc những bài viết truyền cảm hứng từ người khác ở hai thời điểm: hiện tại và lúc mới làm freelancer.
Mình nhận ra càng non trẻ thì cảm xúc của mình càng tươi mới. Ngọn lửa quyết tâm càng bùng cháy mãnh liệt. Còn bây giờ, khi đã trải qua vài chục lần trầy trật đau đớn, mình trầm hơn. Ngọn lửa trong mình tuy không còn mãnh liệt, nhưng dịu êm và dai dẳng.
Lần đầu tiên mình biết đến nghề viết tự do là thông qua một bài post của chị Hạ Chi, tác giả cuốn sách Người viết kiếm sống. Bài đăng của chị có bức hình của một cô gái đang thong thả đọc sách trong một ngày mưa, bất kể ngoài đường mọi thứ vẫn đang hối hả.
Đối với một người hướng nội và ưa tự do, hình ảnh đó chính là cuộc sống trong mơ mà mình hằng ao ước.
Mình biết những điều lý tưởng trong cuộc sống của một freelancer là được chọn khách hàng, thời gian và địa điểm làm việc như ý muốn. Mình hào hứng, say mê với những gam màu tươi sáng trong nghề viết mà chưa ý thức được bên cạnh ánh sáng, ắt phải có bóng tối.
Mình đã không biết để có một cuộc sống tự do tự tại, bản thân người viết phải trải qua một hành trình tự kỷ luật, tự rèn luyện kỹ năng và cải thiện năng suất không ngừng. Một người viết tự do cũng giống như một chú vịt đang bơi trên mặt hồ, thoạt nhìn có vẻ ung dung nhưng thực tế dưới làn nước kia lại là những guồng chân mạnh mẽ.
Dù như vậy thì không biết cũng chẳng sao. Nghề dạy nghề, cứ dấn thân rồi sẽ có kinh nghiệm. Và rồi càng dấn thân, mình càng gặp nhiều sự cố. Nhưng những sự cố trong hành trình viết tự do đã khiến mình vỡ vạc ra rất nhiều điều.
Mình học được tính kỷ luật và cách phân bổ thời gian hợp lý nhờ những ngày vừa làm vừa chơi rồi dồn việc chạy deadline đến tận 4,5 giờ sáng. Bởi hệ quả kinh khủng của những ngày này là một cơ thể bèo nhèo, yếu đuối và một tinh thần kém minh mẫn.
Mình hiểu được tầm quan trọng của việc tập thể dục trong những ngày lịch làm việc kín mít để giữ tinh thần tỉnh táo và tập trung. Sự thật là chỉ khi nào tranh thủ 10-15 phút tập nhẹ sau mỗi 1 tiếng làm việc, mình mới có thể ngồi làm việc đến cuối ngày mà không uể oải.
Có những ngày “ế job”, mình ngồi lì một chỗ trong nhiều giờ liền để tìm việc vì sợ chỉ cần lỡ một chút thì sẽ bỏ qua một khách hàng tiềm năng. Những lúc hoảng loạn và sợ hãi như vậy, chỉ cần đi dạo vài vòng hồ, mình sẽ tạm thời thoát khỏi căng thẳng và bình tĩnh trở lại. Sau đó, mình sẽ tìm về bên trong, rà soát lại ưu điểm của bản thân để có định hướng tìm job phù hợp.
Cũng nhờ những ngày “ế job”, mình học được tư duy phòng bị và luôn có plan thay thế. Chẳng hạn, mình sẽ quan sát và đánh giá được job nào sẽ kéo dài, job nào có thể ngừng đột ngột (nhất là khi làm việc với khách hàng cá nhân) để có sẵn kế hoạch tìm job mới.
Trong làm việc, thói quen chuẩn bị phương án dự phòng cũng quan trọng không kém. Ví dụ, nếu quen sử dụng một ứng dụng trên điện thoại, hãy học cả cách sử dụng trên máy tính, phòng khi điện thoại bạn bị hỏng. Không phải ứng dụng nào cũng hỗ trợ như nhau ở 2 nền tảng.
Mình thường edit video bằng Capcut trên điện thoại nhưng trên máy tính, ứng dụng này chỉ hỗ trợ tiếng Trung.
Và còn rất nhiều bài học khác mà tạm thời mình chưa nhớ ra để nói trong bài viết này.
Mình biết những chia sẻ ở trên chỉ mang tính tham khảo bởi chưa có trải nghiệm thì thật khó để hình dung. Nhưng bạn cũng không cần sốt ruột rằng khi nào mới thu lượm đủ kinh nghiệm để bắt đầu hành trình làm tự do. Bởi thời sẽ khiến ta phải đổi thế.
Sẽ đến lúc, bạn nhận ra mình buộc phải thay đổi tư duy mới có thể tồn tại và phát triển lâu bền.
Kể bạn nghe, mình từng chủ quan rằng thu nhập vẫn đều đặn với các job đang làm. Mình không chia sẻ bài viết thường xuyên để thu hút khách hàng và mở rộng vòng quan hệ cho đến khi các job đều bị dừng đột ngột. Hậu quả là tủ lạnh của mình trống trơn trong nhiều ngày.
Chống đỡ không nổi, mình buộc phải phóng xe về quê để lấy thêm gạo, rau (những thứ nhà trồng) để có cái bỏ bụng. Đến lúc ăn được miếng thịt, mình nói thật, cảm động rơi nước mắt. Thậm chí, đến nhai miếng thịt mình cũng phải nhai thật chậm để ghi nhớ hương vị.
Vì vậy, sau cùng mình chỉ có một lời khuyên nhỏ cho bạn. Bạn làm gì cũng được, tự do cũng được, văn phòng cũng được. Nhưng phải quan sát và rút ra bài học sau mỗi vấp ngã, bạn mới có thể trưởng thành.
Đừng để ánh hào quang từ thành công của người khác làm bạn lóa mắt. Hãy lấy ánh sáng của nghề làm động lực nhưng cũng đừng quên chuẩn bị hành trang để sẵn sàng đối mặt với bóng tối.
